معرفی سبک روکوکو در معماری + تفاوت سبک باروک و روکوکو

سبک روکوکو در معماری

سبک روکوکو، یکی از مهمترین جریان‌های هنری در تاریخ معماری است که در قرن هجدهم در اروپا، به ویژه در فرانسه، ظهور یافت. این سبک به یک شیوه زیبایی‌شناسی جدید و خاص معماری می‌پردازد که با استفاده از منحنی‌ها، هندسه پیچیده و زیورآرایی فراوان، به خلق اثرهایی شگفت‌انگیز و غریب از نظر ظاهری می‌پردازد. در این مقاله، به بررسی عوامل تاریخی و فرهنگی موثر بر شکل‌گیری سبک روکوکو، ویژگی‌های معماری آن و نمونه‌های برجسته از ساختمان‌های روکوکو در اروپا و به ویژه فرانسه خواهیم پرداخت. همچنین، تأثیر سبک روکووکو بر دوره‌های بعدی معماری و هنر نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اگر به طراحی دکوراسیون داخلی علاقه مند هستید و می خواهید با مبانی طراحی داخلی و با شناخت سبک های مختلف دکوراسیون داخلی آشنا شوید میتوانید از طریق سایت آپادمی پکیج آموزش طراحی داخلی را تهیه کنید.

مقاله پیشنهادی:  31 سبک رایج در دکوراسیون داخلی

تاریخچه سبک روکوکو 

جنبش روکوکو در اواخر دوره باروک در پاریس به عنوان یک واکنش به عظمت و سفت و سختی سبک باروک شکل گرفت. این جنبش به جنبه‌های مختلف هنری از جمله نقاشی، مجسمه‌سازی، معماری، طراحی داخلی، دکوراسیون و ادبیات تأثیر گذاشت. سبک روکوکو با تأکید بر جزئیات زیبا، منحنی‌ها، طرح‌های گلی و آرمان‌های آبشاری، از طریق زیباسازی و تزئینات فضاها و اشیاء به وجود آمده است. در پایان قرن ۱۸، سبک روکوکو در بیشتر مناطق با سبک نئوکلاسیک جایگزین شد. با این حال، روکوکو همچنان به عنوان یک دوره مهم در تاریخ هنر اروپا شناخته می‌شود. از آن زمان تاکنون، این سبک تأثیراتی روی هنر و طراحی داشته و به‌عنوان یک مد روز در بخش‌هایی از اروپا به شمار می‌رود.

سبک معماری داخلی روکوکو 

نام "روکوکو" از کلمه فرانسوی "rocaille" گرفته شده است که به معنای "سنگ‌های کوچک" است. این نام به دلیل استفاده فراوان از زیورآرایی با شکل‌های خمیده و تزئیناتی که شبیه به سنگ‌های کوچک می‌باشند، برای این سبک معماری انتخاب شده است. سبک روکوکو به عنوان پاسخی به سلسله‌های سبک باروک و رنسانس در اروپا، به ویژه در فرانسه، شکل گرفت. این سبک از خردگرایی و غنا برخوردار بود و در طراحی داخلی ساختمان‌ها، مبلمان، معماری منظر و حتی در نقاشی و نقشه‌کشی، شکل‌های پیچیده و منحنی‌های زیبا را به کار می‌گرفت. یکی از ویژگی‌های مهم سبک روکوکو، استفاده فراوان از زیورآرایی و تزئینات پیچیده است. زیورآرایی‌های سبک روکوکو از جمله آرمان‌های گل، برگ، شاخه‌های پیچیده، مجسمه‌های آنجلیک و موضوعات طبیعی دیگر می‌باشند. این تزئینات غنی و متنوع به طراحی‌های روکوکو جذابیت و زیبایی خاصی می‌بخشند و از طریق ترکیب هنرهای مختلف مانند معماری، معماری داخلی، نقاشی و مجسمه‌سازی، بیانگر یک ارتباط هماهنگ و همزیستی است.

مقاله پیشنهادی: سبک نئو کلاسیک در معماری داخلی

ویژگی های مهم معماری سیک روکوکو

در زیر توضیح مختصری درباره این ویژگی‌ها آورده شده است:
1. عدم تقارن: معماری روکوکو بر خلاف باروک که تقارن و تعادل را تأکید می‌کند، بر روی عدم تقارن تمرکز دارد. ساختمان‌ها و تزئینات روکوکو اغلب بی‌قرینه و خمیده هستند.

2. ارتباط کمتر با مذهب: در مقایسه با باروک که تأثیر قوی دینی داشت، روکوکو کمتر به تم‌های دینی توجه می‌کند. به جای آن، بیشتر به تم‌های عاشقانه، مناظر طبیعی و سرگرمی می‌پردازد.

3. دکور پرجزئیات: معماری روکوکو با دکوراسیون پرجزئیات و ظرافت شناخته می‌شود. تزئینات شامل الگوهای مارپیچ، منحنی‌های صدفی شکل، گل‌ها و ترمه‌های ظریف است.

4. رنگ‌های روشن‌تر: در روکوکو، اغلب از رنگ‌های روشن‌تر و کم‌رنگتر استفاده می‌شود. رنگ‌های محبوب شامل سفید، صورتی، آبی و سبز روشن است.

5. دیوارهای مستطیل شکل: در طراحی روکوکو، دیوارها معمولاً شکل مستطیلی دارند و به عنوان پس زمینه برای تزئینات و دکوراسیون استفاده می‌شوند.

6. کنده‌کاری و طلاکاری: روکوکو شامل کنده‌کاری بر روی دیوارها و سقف‌ها است. همچنین، طلاکاری و استفاده از طلاکوبی در بالای قاب درب ساختمان‌ها نیز رایج است. این تزئینات باعث ایجاد جلوه‌ای بزرگ و لاکچری می‌شوند.
با این ویژگی‌ها، معماری روکوکو از زیبایی، ظرافت و الگوهای پیچیده برخوردار است که در طراحی داخلی و خارجی ساختمان‌ها به کار می‌رود.

تفاوت سبک باروک و روکوکو

در این بخش به طور خلاصه و قابل فهم‌تری به مهمترین نکات آن‌ها اشاره می‌کنم:

شباهت‌ها:

1. هر دو سبک در قرن ۱۸ میلادی در اروپا شکل گرفتند و در معماری، طراحی داخلی، نقاشی و مجسمه‌سازی تأثیرگذار بودند.
2. هر دو سبک در طراحی خود از منحنیات، پیچ و خم‌ها و خطوط منحنی استفاده می‌کنند.
3. در هر دو سبک، از رنگ‌های روشن و متمایل به رنگ‌های طلایی و آبی کم‌رنگ استفاده می‌شود.
4. هر دو سبک در تزئینات داخلی از الگوهای ظریف و پیچیده، جزئیات بالا و عدم تقارن استفاده می‌کنند.

تفاوت‌ها:

1. باروک تمرکز بیشتری بر تقارن و تناسب در ساختمان‌ها دارد، در حالی که روکوکو بر عدم توازن و بی‌قرینگی شکل‌ها تأکید می‌کند.
2. روکوکو از پیچ و خم‌ها و خطوط منحنی بیشتری استفاده می‌کند، در حالی که باروک از خطوط مستقیم و هندسی بیشتری استفاده می‌کند.
3. روکوکو به طور کلی شاداب‌تر و روشن‌تر از باروک است و از رنگ‌های زنده و روشن‌تری استفاده می‌کند.
4. روکوکو به معنای استفاده از الگوهای طبیعی و خطوط منحنی برای تزئینات داخلی است، در حالی که باروک از تزئینات سنگین‌تر و غنی‌تر با الگوهای هندسی و نمادین استفاده می‌کند.
5. روکوکو بیشتر با اشراف‌زادگان و لذت بردن از زندگی در ارتباط بود، در حالی که باروک بیشتر با قدرت و اقتدار سیاسی و دینی ارتباط داشت.

مقاله پیشنهادی: سبک باروک در معماری داخلی

نمونه‌های معماری روکوکو

معماری روکوکو، که در قرن هجدهم در اروپا شکل گرفت، با تأکید بر زیبایی‌شناسی غنی، جزئیات پیچیده و ضخامت زیاد در طرح‌ها مشهور است. برخی از نمونه‌های معماری روکوکو که اشاره کردید، عبارتند از:

1. کلیسای ویز (Wies Church) در آلمان: این کلیسا در جنوب آلمان واقع شده و یکی از نمونه‌های برجسته معماری روکوکو در کشور است. طراحی داخلی آن با پرده‌های چوبی پیچیده، تزئینات گچی و تابلوهای نقاشی دیواری زیبا مشهور است.
2. کاخ کاترین (Catherine Palace) در روسیه: این کاخ در نزدیکی شهر سنت پترزبورگ واقع شده و یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم است. نمونه‌های برجسته معماری روکوکو در این کاخ شامل نمای سفید با تزئینات طلایی و اتاق عروسکی آمبرلایت معروف است.
3. کاخ شارلوتنبورگ (Charlottenburg Palace) در برلین: این کاخ در برلین، آلمان قرار دارد و یکی از بزرگترین کاخ‌های باروک در اروپا است. نمای خارجی آن با برج‌های زیبا و نمای داخلی با تزئینات فراوان از جمله دیوارپوش‌های چوبی و تابلوهای نقاشی معروف است.
4. کاخ ملی کوئلوز (Queluz National Palace) در پرتغال: این کاخ در نزدیکی لیسبون واقع شده و نمونه‌ای بارز از معماری روکوکو در پرتغال است. طراحی داخلی آن شامل اتاق‌های زیبا با تزئینات گچی، نقاشی‌های دیواری و پنجره‌های زیبا است.
5. کاخ آگوستوس بورگ و فالکن لاست (Augustusburg and Falkenlust Palaces) در آلمان: این کاخ‌ها در نزدیکی شهر بروهل در آلمان واقع شده و نمونه‌های برجسته معماری روکوکو در این کشور هستند. کاخ آگوستوس بورگ با تزئینات غنی و آثار نقاشی دیواری معروف است.
6. چاینیز هاوس (Chinese House) در شهر پوتسدام در آلمان: این ساختمان در پارک سان-سوسی (Sanssouci) در شهر پوتسدام واقع شده و یک نمونه زیبا از معماری روکوکوکو در آلمان است. این ساختمان با طراحی شیروانی و تزئینات چینی برای پذیرایی و سرگرمی استفاده می‌شود.
7. کلیسای ۱۴ یاور مقدس (Basilica of the Fourteen Holy Helpers) در آلمان: این کلیسا در نزدیکی شهر بامبرگ در آلمان قرار دارد و معماری آن ترکیبی از عناصر باروک و روکوکو است. نمای خارجی و داخلی آن با تزئینات فراوان و طرح‌های پیچیده معروف است.
8. کاخ چاپسکی (Czapski Palace) در شهر ورشو در لهستان: این کاخ در ورشو، پایتخت لهستان واقع شده و یکی از نمونه‌های معماری روکوکو در این کشور است. طراحی داخلی آن شامل سالن‌های بزرگ با تزئینات گچی و نقاشی‌های دیواری زیبا است.
9. بخش‌هایی از کاخ ورسای (Palace of Versailles) در فرانسه: این کاخ مشهور در نزدیکی پاریس قرار دارد و در دوره روکوکو نیز توسعه یافت. نمای خارجی و داخلی کاخ ورسای با تزئینات فراوان، آینه‌های بزرگ و فرش‌های لوکس مشهور است.
10. آمالینبورگ (Amalienburg) در پارک کاخ نیمفنبورگ (Nymphenburg Palace) در آلمان: این ساختمان در مجموعه کاخ نیمفنبورگ در نزدیکی مونیخ قرار دارد و یکی از جواهرهای معماری روکوکو است. طراحی داخلی آن با تزئینات گچی، آینه‌های بزرگ و تابلوهای نقاشی فراوان به توجه می‌چشد.
این نمونه‌ها تنها بخشی از معماری روکوکو هستند و هر کدام از آن‌ها دارای جزئیات و زیبایی‌های خاصی هستند که طراحی و ساخت آن‌ها را بی‌نظیر می‌کند.

مقاله پیشنهادی: سبک بوهو در دکوراسیون داخلی

در این مقاله به معرفی سبک روکوکو و ویژگی های آن پرداختنیم اگر علاقه مند به آشنایی با سبک های معماری داخلی هستید با مراجعه به بخش مقالات آموزشی میتوانید با دیگر سبک های طراحی داخلی آشنا شوید. امیدوارم از این مقاله لذت برده باشید.